Extra service

Wij vinden het belangrijk dat je je optimaal kunt informeren over alles wat samenhangt met begraven en cremeren; van het uitzoeken van een graf of nis, aanschaf en onderhoud van monumenten, de keuze voor en het verzorgen van bloemen en planten op het graf, tot de overschrijving van de graven naar een andere rechthebbende, enzovoort.

Hieronder vind je de informatie over deze zaken zoveel mogelijk gerubriceerd. Klik op het item voor meer informatie.

Had de overledene een uitvaartpolis?
Geen zorg voor de nabestaanden
Begraven of cremeren?
Graf of Urnennis uitzoeken
Grafmonument aanschaffen
Grafmonument onderhouden
Wat gebeurt er met het lichaam na de begrafenis?
Snijbloemen op het graf
Vaste planten op het graf
Grafrecht verlengen of overdragen

Had de overledene een uitvaartpolis?

Nabestaanden lopen soms ‘veel geld’ mis omdat men niet wist dat een overledene een uitvaartpolis had,
Dat is niet nodig omdat een en ander eenvoudig en kosteloos uitgezocht kan worden.
Daarvoor kun je onder andere terecht bij de Nabestaandendesk van het Verbond van Verzekeraars. De verzekeraar zal dan aan het verbond laten weten of iemand bij hen een polis had lopen.
Het onderzoek is gratis en na drie maanden heeft de familie duidelijkheid.
Op de website van het Verbond van Verzekeraars staat overzichtelijk uitgelegd hoe je kunt achterhalen of een dierbare een uitvaartpolis had.

Via daar beschikbare digitale aanvraagformulieren kan de aanvraag direct gedaan worden.

Geen zorg voor de nabestaanden

Als je geen nabestaanden hebt of wilt dat na jouw overlijden de nabestaanden niet periodiek worden belast met het betalen van de verlengingskosten van de grafrechten en van het onderhoud van bijvoorbeeld het monument, dan kun je dat zelf tijdig regelen.

De eerste optie is dat u de grafrechten én het onderhoud aan het monument vooruit betaalt voor een door jouw gekozen periode; dit in overleg met onze stichting. Wij zorgen dan voor die overeengekomen periode voor het onderhoud en je bent ervan verzekerd dat jouw graf gedurende de overeengekomen periode in stand blijft.
Wij noemen dit ‘Ontzorgd begraven’.
Bel voor meer informatie: 06-13148158

Een andere mogelijkheid is deze zorg onder te brengen bij een organisatie die zich hier speciaal op heeft toegelegd, bijvoorbeeld Grafzorg Nederland.

Begraven of cremeren?

Voor de nabestaanden is het prettig dat ze weten welke voorkeur de overledene hierin had.
Soms zijn er religieuze redenen om te kiezen tussen begraven en cremeren, maar vaak is dit een persoonlijke keuze. Daarom is het van belang dat je tijdig nadenkt over deze keuze en dit eens bespreekt met familie of vrienden.
Vroeger werd vaak gekozen voor begraven omdat er dan – in de vorm van een graf – een herdenkingsplek is waar de nabestaanden naar toe kunnen gaan. Dat is tegenwoordig geen doorslaggevende reden meer, nu er ook mogelijkheden zijn om urnen bij te zetten in een graf of nis of om de as te verstrooien. Op onze begraafplaats Prandingahof in Oosterwolde zijn al deze mogelijkheden beschikbaar.
In Fochteloo is geen urnenmuur, maar zijn er wel urnengraven en is er een gedenkveld (strooiveld).
Vaak wordt gezegd dat begraven duurder is dan cremeren, vooral omdat er grafrechten betaald moeten worden. Die algemene stelling klopt wel als het gaat om gemeentelijke begraafplaatsen. Maar voor veel particuliere stichtingen, zoals de Stichting Begraafplaatsen Oosterwolde & Fochteloo, gaat dat niet op omdat de grafrechten daar veel lager liggen dan bij gemeentelijke begraafplaatsen.
Daarom is het verstandig om vooraf de kosten van beide opties eens op een rijtje te zetten.
Klik hier voor onze tarieven.
Een ander argument is dat men de kinderen of andere nabestaanden niet wil belasten met de kosten van de grafrechten en/of het onderhoud. Hierin heb je echter zelf een keuze, bijvoorbeeld door te kiezen voor een onderhoudsarm monument of het onderhoud tegen betaling door onze stichting te laten uitvoeren.
Ook weten veel mensen niet dat het mogelijk is om – als de grafrusttermijn is verstreken – begraven te worden in een bestaand graf van bijvoorbeeld ouders of grootouders. Door er een kleiner grafmonument bij te plaatsen ontstaat er dan een soort familiegraf.

Grafrecht verlengen of overdragen?

Ongeveer een jaar voordat de termijn van het grafrecht van (meestal) 20 jaar is verstreken, ontvangt de rechthebbende van ons een nota voor de standaardverlenging voor een termijn van tien jaar.

Afstand doen of verlengen
Soms overwegen rechthebbenden om afstand van de grafrechten te doen omdat ze zelf ook op leeftijd komen. Het is dan tóch te overwegen om de rechten wel te verlengen om te zijner tijd zelf begraven te worden in dezelfde grafruimte. Met name in het geval van ouders of grootouders wordt dit nog wel eens gedaan. De grafruimte wordt dan een soort van familiegraf waar nabestaanden nog steeds een herdenkingsplek hebben, ook van eerdere generaties.

Voor een nis in de urnenmuur geldt hetzelfde. Op enig moment kun je als rechthebbende besluiten om de as uit de bestaande asbussen te verstrooien op het strooiveld en de nis te gebruiken voor andere asbussen. In dat geval zou de naam van de overledene van de dan verstrooide as geplaatst kunnen worden op de gedenkpilaar bij de gedenkplek (het strooiveld) terwijl de nieuwe naam/namen op een nieuwe voorplaat van de nis gezet kunnen worden.

Mocht het gaan om een gewoon graf terwijl men zelf gecremeerd wil worden, bedenk dan dat ook in een gewoon graf een urn bijgezet kan worden; wel moet er dan een klein keldertje worden geplaatst.

Overdragen
Wil men de rechten niet zelf meer verlengen/betalen, dan is het verstandig om iemand binnen de familie te benaderen met de vraag of die wellicht de grafrechten wil overnemen. Daarbij zou eenzelfde overweging kunnen gelden: om later in dezelfde grafruimte begraven te worden.
Het gebeurt nogal eens dat een rechthebbende zonder overleg met de rest van de familie besluit het grafrecht niet te verlengen. Als vervolgens door ons de grafmonumenten worden verwijderd, zijn er soms familieleden die dat erg spijtig vinden en aangeven dat zij in dat geval graag de grafrechten hadden willen overnemen.

Verklaring van afstand
Besluit je als rechthebbende – en ook de andere familieleden – tóch om de grafrechten niet meer te verlengen dan ontvang je daarvoor van ons een Verklaring van Afstand. De graven worden dan weer eigendom van de stichting en de grafmonumenten kunnen worden verwijderd. Uiteraard krijg je de gelegenheid om die monumenten zelf in bezit te krijgen. Je zult ze dan in principe wel zelf dienen te verwijderen op een met ons afgesproken tijdstip.

Graf of urnennis uitzoeken

Sommige mensen zoeken al tijdens hun leven een plek uit waar ze begraven willen worden.
Dat kan gaan om een begraafplaats waar al veel familieleden liggen, of in een dorp waar men gewoond heeft, of vanwege een bepaalde natuurlijke omgeving. Ook wordt vaak gekeken of de begraafplaats goed wordt onderhouden en er keurig verzorgd uit ziet.
Op de begraafplaats in Fochteloo en op het zogenoemde oude gedeelte van de begraafplaats Prandingahof in Oosterwolde heb je een vrije keuze uit de lijst van beschikbare graven die de beheerder met je kan doornemen.

Op het nieuwe gedeelte in Oosterwolde worden de graven in principe op volgorde van ligging uitgegeven.
De kosten van een graf op het oude deel in Oosterwolde liggen iets lager dan die op het nieuwe gedeelte en Fochteloo. Klik hier voor de actuele tarieven.
Bij echtparen worden bijna altijd twee naast elkaar liggende graven uitgekozen om de garantie te hebben om ook naast elkaar begraven te kunnen worden.
De zes urnenmuren in Oosterwolde hebben elk zestien nissen. Ook daarbij kun je een keuze maken uit de nog beschikbare nissen.

Monumentenonderhoud

Op een internetforum stond onderstaand advies van Piet Langstraat, iemand die zelf veelvuldig op begraafplaatsen onderhoud verricht aan monumenten.
Heb je andere of aanvullende tips, geef ze ons door; daar wordt deze service alleen maar beter van.

Hoe kun je het beste  grafstenen onderhouden.
En wat zijn de manieren om grafstenen weer op te knappen

  1. Schoonmaken: waarmee juist wel en juist niet?
    Het schoonmaken van een grafsteen : dit hangt af van welk materiaal is de grafsteen is gemaakt; is het een oude steen van kalkcement? Deze kan het beste gereinigd worden met een mengsel van helder schoonmaakazijn en een klein beetje groene zeep, Dit kan prima met een plantenspuit; ga als volgt te werk: Met de plantenspuit de steen goed natmaken; enkele dagen laten intrekken dan en met schoon water afspoelen . Ook kun je er Biomos op spuiten. Dat is verkrijgbaar in een goed tuincentrum.
    Kijk goed op de verpakking of dit de kalk niet oplost en aantast. Voor marmeren stenen kan een schoonmaakmiddel, bv. glassex gebruikt worden en zonder bleekmiddel. Er op spuiten; borstelen  (géén pannenspons gebruiken; die beschadigt de bovenlaag waardoor de steen mogelijk dof wordt;  gebruik een washandje voor het goed naspoelen.
  2. Scheuren in de stenen:  hoe te bewerken?
    Scheuren kunnen gedicht worden en met tegellijm. Oppervlakkige scheuren in witte grafstenen kunnen opgevuld worden met fijn gips. Dit gaat als volgt: Met een plamuurmes breng je over de scheur een heel klein laagje aan zodat de scheur dicht is; dep nu met een pannenspons over de gips zodat er een nieuwe struktuur op komt die er hetzelfde uit ziet.
    Bij betontegels kunnen de scheuren gelijmd worden met fijn betonmortel; met een plamuurmes de mortel aanbrengen, dan  laten drogen en daarna schuren.
  3. Impregneren van stenen (om achteruitgang af te remmen)
    Het impregneren is meestal een erg probleem, wij gebruiken gewoon een natuurlijk middel de ui, we schuren het suiker wel met een schuurblok snij een ui doormidden en wrijf hem goed in, doe dit regelmatig.
  4. Hoe maak je de letters weer mooi zwart?
    Welke verf is het best te  gebruiken.
    Bij zachte stenen: schuur de steen lichtjes op, zodat de steen glad aanvoelt; smeer de steen rondom de letters goed in met een ui, dit om het uitvloeien van de verf te voorkomen.
    Ingelegde letters verven met een penseel; vul de letters bijvoorbeeld met zwarte of witte wegenwerf. Als je het goedkoper wilt doen gebruik dan fietsenlak of botenlak.
    Een dag laten drogen; daarna de steen geheel schuren zodat de letters weer scherp voor de dag komen.
    Opgelegde letters : eerst met een fijne staalborstel of pannenspons de letters vrijmaken van verf. Voor het verven gebruik je een kurk met een doekje er strak omheen gebonden.
    Doop de kurk in een klein beetje verf dat je bijvoorbeeld op het dekseltje van de verfpot doet; dan de letters verven; komt er iets buiten de letters, dan dit direct verwijderen met terpentine ,
    Harde stenen : Harde stenen worden eerst vetvrij en schoon gemaakt; de oude verf word eerst verwijderd  met een nagelborstel; goed uitspoelen, laten drogen, en voordat je begint met een oude lap de steen stofvrij maken; met een penseel de letters inverven met een goede fietsenlak; een paar dagen laten uitharden en de steen geheel schuren met een sepie (verkrijgbaar in een dierenzaak); afspoelen en de steen is weer mooi.
    Gebruik in elk geval geen schuurpapier of zo .Succes

Snijbloemen op het graf

Als je een bos snijbloemen op een graf zet, dan wil je ook graag dat ze zo lang mogelijk goed blijven en niet al na een dag weggegooid moeten worden.

Daarom hieronder wat tips.


1. Koop ze nog enigszins in de knop

Hoewel het aantrekkelijk kan zijn om een bos met bloeiende bloemen te kopen, is het grote nadeel daarvan dat die ook het snelst weer uitgebloeid zijn. Als je een bos met alleen maar dichte knoppen koopt weet je niet of deze wel allemaal uit zullen komen. Daarom kun je het beste kiezen voor een bos waarbij de knoppen al een beetje open zijn.
2. Gebruik zo snel mogelijk een schone vaas
Na aanschaf moeten bloemen zo snel mogelijk weer in het water staan. De vaas waarin ze komen moet goed schoon zijn. Als de vaas niet goed (liefs met een sopje van een biologisch schoonmaakmiddel) wordt schoongemaakt, kunnen de achterblijvende bacteriën de nieuwe bloemen snel aantasten. Doe lauwwarm (zeker niet te heet!) water in de vaas.
Van de winkel naar de vaas kun je de bloemen het beste nat houden met een natte doek of de bloemen in een (ook weer: schone) emmer bewaren.
3. Gebruik snijbloemenvoedsel of een beetje frisdrank
Snijbloemenvoedsel is speciaal gemaakt voor het langer goed houden van je bloemen en de dosering daarvan staat vaak op de verpakking.
Wat ook schijnt te helpen is een klein beetje frisdrank in het water. Door zuren en suikers blijven je bloemen mooi, maar het is een stuk moeilijker te doseren dan gewoon snijbloemenvoedsel.
Dat laatste blijft dus het beste!
4. Snijd de bloemen schuin af
De onderkant van de steel, waar de bloemen zijn afgesneden, kun je vergelijken met een soort wond. Zijn de stelen langer dan een paar minuten uit het water, dan groeien de wonden als het ware dicht en nemen ze niet genoeg water meer op. Dit is de reden dat je snijbloemen voordat je ze in een vaas zet, eerst nog een stukje afsnijdt. Doe dit schuin (45 graden) , zodat ze door een groter oppervlak zoveel mogelijk water op kunnen nemen. Let er ook op dat je een scherp mesje gebruikt en zeker geen schaar, want hierdoor kan de steel juist weer indeuken. Wees niet bang om de snijbloemen te kort te maken, een korte steel neemt juist veel water op. Bij een lange steel kan de weg van het water naar de bloem nog wel eens te lang zijn.
5. Geen bladeren in het water
Verwijder de bladeren van de stelen, het liefst tot aan de bovenkant van de vaas. Bacteriën vermeerderen zich makkelijk op bladeren, waardoor stelen gaan rotten en bloemen korter leven. Daarnaast staat het ook een stuk stijlvoller en ‘luchtiger’ wanneer de vaas niet helemaal dichtbegroeid is. Ook belangrijk!
6. Haarspray?
Er wordt gezegd dat, door de bloemen met haarspray in te spuiten, bloemen een beetje geconserveerd worden en dat zorgt ervoor dat ze langer fris blijven. De handigste manier is om de bos met bloemen naar beneden te houden en ze te bespuit vanaf zo’n 20-25 cm zodat de onderkant van de bloemen en blaadjes bespoten wordt.
Even laten drogen en in de vaas zetten.
7. Zet de bloemen op de juiste plek
Al verzorg je je boeket nog zo goed, op een verkeerde plek zullen ze hoe dan ook snel(ler) verwelken. Door tocht vindt verdamping plaats waardoor bloemen gaan hangen en ook warmte kan fataal zijn voor een boeket. Probeer, als dat kan, fel zonlicht te vermijden.
8. Water verversen en stengels bijsnijden
Bloemen houden van water, maar vooral van schoon water. Ververs daarom het water regelmatig! Op de begraafplaatsen zijn watertappunten aanwezig. In de winterperiode zijn die vanwege bevriezing echter niet altijd beschikbaar.
Daarnaast is het goed de stengels regelmatig bij te snijden, dat wil zeggen een beetje in te korten. Maar houdt de snijhoek op ongeveer 45 graden..

Vaste planten

Klik hier om direct naar de specifieke planten te gaan

Vaste planten voor een graf uitzoeken lijkt misschien gemakkelijk, maar het is goed om bij een aantal zaken stil te staan.
Ook vaste platen op een graf hebben verzorging nodig; de ene soort meer dan de andere; het is dus verstandig om te bedenken of je het graf regelmatig kunt bezoeken.
Is dit niet het geval dan kunt u dus het beste planten uitkiezen die weinig verzorging nodig hebben.
Planten geven een graf een bepaalde uitstraling en het is natuurlijk fijn als je planten neerzet waar de overledene van hield.

Algemeen:

1. Hoe groot mogen de planten zijn?
Regel is in ieder geval dat beplanting niet buiten het graf uitsteekt. Het is ook niet toegestaan om rond het graf plantjes aan te brengen. Bedenk dus van te voren hoe groot een bepaalde plant wordt en zorg eventueel d.m.v. snoeien dat de planten de juiste maten behouden.
2. Zichzelf uitzaaiende planten.
Een ander aandachtspunt is of een plant zich erg uitzaait of niet. Het wordt niet altijd gewaardeerd als dit wel het geval is.
3. Zon of schaduw minnende planten.
Houdt bij de keuze van de planten in de gaten of het graf in de volle zon of in schaduw ligt. Pas de beplanting hierop aan.
4. Kies planten die mooi bij de grafsteen passen.
Bij een strak uitgevoerd graf staan andere planten mooi dan bij graf met een natuurlijke uitstraling. Probeer bij de keuze van planten ook rekening te houden met de persoon die in het graf ligt. Wat vond de overledene zelf mooi?
5. Veel water nodig of niet?
Kun je een graf niet vaak bezoeken, plant dan geen planten die veel water nodig hebben.

Specifieke planten:

Alchemilla mollis – Vrouwenmantel; Een langbloei-ende bodembe-dekker met gele bloemen in de zomer. Is geschikt voor zon of halfschaduw. In de loop van de zomer wordt het blad vaak lelijk.
Knip in augustus het lelijke blad en de uitgebloeide bloemen weg, de plant maakt dan weer nieuw blad en gaat voor de tweede keer bloeien.

Ajuga reptans – Kruipend Zenegroen;
Groenblijvende bloeiende bodembedekker met blauwe of paarse bloemen in mei/juni.
Geschikt voor zon en (half)schaduw.
Heeft licht vochtige grond nodig.



Buxus sempervirens – Palmboompje; Groenblijvende heester die in allerlei vormen gesnoeid kan worden.

Geschikt voor zon en (half)schaduw.



Campanula – Klokjesbloem;
Vaste plant met witte of paars/blauwe bloemen. Geschikt voor zon of halfschaduw.
Heeft licht vochtige grond nodig.

Crocus – Krokus;
In februari en maart bloeiende bolletjes in allerlei kleuren verkrijgbaar.

Geschikt voor zon of halfschaduw.
Heeft vochtige grond nodig.


Galanthus nivalis – Sneeuwklokje; Bloeiende bolletjes in februari en maart.

Geschikt voor (half)schaduw.

Kan ook goed gecombineerd worden met klein bladige Hedera.


Gaultheria procumbens – Bergthee; Groenblijvend heestertje met mooi verkleurend blad en rode bessen in de winter.
Geschikt voor halfschaduw in vochtige waterdoorlatende grond.

Geranium cantabrigiense – Geranium; Bodembedekker met lange bloei in voorjaar/zomer. Mooie herfstverkleu-ring van het blad.
Geschikt voor zon en halfschaduw.

Geranium renardii – Geranium; Groenblijvende geranium van 20 cm hoog met witte bloemen in voorjaar en grijsgroen blad.
Geschikt voor zon en halfschaduw.


Hebe addenda – Struikveronica; Groenblijvende en langbloeiende sierheesters.

Geschikt voor zon of halfschaduw. Laat de grond niet uitdrogen.


Iberis sempervirens – Scheefkelk; Groenblijvende bloeiende bodem-bedekker met witte bloemen.

Geschikt voor zon en halfschaduw.

Lavendula – Lavendel;

Groenblijvende- en langbloeiende plant met paarse bloemen.
Geschikt voor zon of halfschaduw.

Heeft snoei nodig om mooi te blijven.

Saxifraga arendsii – Steenbreek; Groenblijvende bloeiende bodem-bedekker met bloemen in allerlei kleuren verkrijgbaar, bloei in voor-jaar. Geschikt voor zon of halfscha-duw. Heeft vochtige grond nodig.

Thymus – Thijm; Groenblijvende bodembedekker met een lange bloei met paars/roze bloemen.

Geschikt voor licht vochtige grond in de zon.

Vinca – Maagdenpalm; Groenblijvende bloeiende bodembe-dekker met witte of paarse bloemen.
Geschikt voor zon en (half)schaduw. Heeft in de zon vochtige grond nodig.


Viola Curnuta – Bosviooltje;

Viooltje met kleine bloemen, hebben weinig verzorging nodig.

Liefst in halfschaduw in vochtige grond.



Waldsteinia ternata – Goudaardbei; Deze groenblijvende bloeiende bodembedekker bloeit in het voor-jaar met gele bloemen. Het plantje wordt hooguit 10 cm hoog. De plant is geschikt voor (half)schaduw .

Monument aanschaffen

Er is een ruime keuze uit steenhouwers waar u een grafmonument kunt kopen.
Onderaan vindt u er vijf die veel monumenten leveren op onze begraafplaatsen.
Wij bieden u dat lijstje aan ter informatie. Wij hebben geen enkele voorkeur wat dat betreft. U kunt ook voor een ander bedrijf kiezen of een kunstenaar inschakelen. Onze stichting ontvangt geen provisie van deze bedrijven.
Wel moet u rekening houden met plaatsingsrechten die betaald moeten worden voor het mogen plaatsen van een monument. Klik hier voor de actuele tarieven.
Hoewel u een behoorlijke mate van vrijheid hebt in de vormgeving van het monument zijn er wel voorwaarden aan verbonden. De hieronder vermelde steenhouwers zijn ervan op de hoogte welke voorwaarden dat zijn. Mocht u kiezen voor een andere leverancier vraagt u die dan zich te houden aan onze voorwaarden.
Die vindt u hier.
Waar u zelf rekening mee moet houden vindt u hier.
Laat u zich bij de keuze voor het monument goed informeren over de onderhoudsgevoeligheid voor bijvoorbeeld groenaanslag of onduidelijk wordende belettering. Bedenk ook dat een voorplaat weliswaar duurder is dan een ‘perkje’ met groen of planten of kiezels of iets dergelijks, maar een voorplaat vergt geen tot nauwelijks onderhoud, terwijl een ‘perkje’ veel aandacht vergt.
Kunt u die aandacht en tijd niet geven, kiest u dan voor alleen een staand monument of een uitbreiding met een voorplaat.

Enkele steenhouwers (op alfabetische volgorde):

Cuperus gedenken
Tussendiepen 59
9206 AC Drachten
tel. 0512 51 26 08
website: www.cuperusgedenken.nl

Grafsteenhouwerij Engberts
Winkler Prinsstraat 9
9403 AZ ASSEN
tel. 0592-312780
website: www.grafsteenhouwerij.nl

Steenhouwerij Fransen
Herenwal 177
8441 BG Heerenveen
tel. 0513 622305
website: www.steenhouwerijfransen.nl

Hutting natuursteen
Archimedesweg 9
8912 AK Leeuwarden
tel. 058 2130180
website: www.huttingnatuursteen.nl

Gebroeders Ridder Natuursteen
Hoofdweg 226
9421 VE Bovensmilde
tel. 0592 243972
website: www.riddernatuursteen.nl

Wat gebeurt er met het lichaam na de begrafenis?

Eenmaal begraven in een diepe kuil duurt het zo’n vijf tot tien jaar voordat het lichaam en de kist helemaal zijn verdwenen.
De weke delen van een lichaam, zoals de ingewanden, zijn na enkele weken of maanden weg. Het spierweefsel (zeg maar het vlees) gaat veel en veel langzamer. Dat komt omdat er in de grond vrij weinig zuurstof doordringt, waardoor er een langzame stofwisseling en langzaam ontbindingsproces is.
Het ontbindingsproces gebeurt door bacteriën die altijd al aanwezig zijn in het lichaam en een rol spelen bij de spijsvertering. Wormen komen er niet aan te pas. Dit wordt wel vaak gedacht, maar is een misverstand. Bij het begraven wordt de kist onder een laag van 50 centimeter aarde gelegd. Dit is wettelijk bepaald. Zo diep leven er geen wormen.
Als laatste blijven de botten over. Normaal gesproken duurt het minimaal twintig jaar voordat botten helemaal vergaan zijn, maar dat kan ook wel honderden jaren duren.

Als wij, na een Verklaring van Afstand, een gebruikt graf opnieuw uitgeven en bij het delven (graven) van het graf komt de grafdelver nog botten tegen, dan worden die in een klein houten knekelkistje gedaan en een laag dieper herbegraven. Dat wordt ‘schudden’ genoemd. Wij kennen dus geen knekelgraf of knekelput.

Begraafplaatsen Oosterwolde en Fochteloo