Espedito Carlo Argiro (1928-1983)

Carlo Argiro werd geboren op 19 januari 1928 in Gioiosa Jonica, Italië als zoon van Salvatore Argiro en Rosa Rodino.

Hij kwam uit een familie waar het maken van vuurwerk van geslacht op geslacht werd overgedragen.
Begin vijftiger jaren ontmoette hij in Zwitserland de Nederlandse J.M. van de Watering waarmee hij later in het huwelijk trad. Het echtpaar vestigde zich in Nederland waar Carlo in de vuurwerkindustrie ging werken. Het echtpaar kreeg drie kinderen
Na enkele jaren kon hij de drang niet weerstaan om op eigen benen te staan en vuurwerk te maken dat anders zou zijn dan de gebruikelijke Nederlandse fabricaten.

Na Schuurmans in Leeuwarden en Kat in Leiden richtte Carlo Argiro in het Fochteloërveen bij Oosterwolde de derde Nederlandse vuurwerkfabriek op: Pyrotecnia.

“Wanneer je het geheim maar kent”, zo zei hij, “dan kun je met 25 gram van die spulletjes meer doen dan een ander met een half pond.”

Omdat de zaken na enkele jaren bepaald niet florissant gingen – een jaarlijkse omzet van ongeveer een ton –  wilde Argiro zijn bedrijf verplaatsen en zich in of dichter bij Oosterwolde vestigen.

In oktober 1961 kwam echter bij een inbraak met brand in de fabriek een jongen om het leven: Dorthijs Elisa Serhalawan. Twee vrienden van hem raakten gewond. Een schok voor de Molukse gemeenschap die toen in een kamp in Fochteloo was gehuisvest. De jonge Dorthijs ligt in Fochteloo begraven (B-65-c). Maar naast het leed om deze jongen was het voor de familie Argiro ook een financiële strop: de fabriek was niet verzekerd en de schade beliep zo’n ƒ 10.000.

Niet iedereen was zich bewust van het gevaar van vuurwerk. Het was traditie dat Carlo met Oudjaar gratis pakketjes vuurwerk uitdeelde aan mensen die hem nog al eens hadden geholpen. Zo was er een kennis die op een woonboot woonde en ook een pakje vuurwerk kreeg. Carlo zei hem dat het pakketje een beetje vochtig was en het dus op een droge plaats moest liggen. Komt die man een paar uur later bij Carlo aan huis: of hij nog een pakketje kan krijgen, want hij had dat bewuste pakket op de kachel gezet en toen was de boel ontploft!

De fabriek heeft nog tot minimaal 1975 bestaan. Toen werden namelijk vlak vóór Sinterklaas 48.000 bommen gestolen.
In juli 1978 was de fabriek buiten gebruik gesteld, maar drie knapen die toen op camping “Het Goudmeer” verbleven hadden in een nog resterend schuurtje ingebroken en lucifers of een aansteker gebruikt waarna de zaak ontplofte. Twee jongens raakten ernstig gewond.

Carlo Argiro overleed op 11 maart 1983 in Assen en ligt begraven op Prandingahof (7-11-28). Het opschrift: “Vogliamoci bene” betekent: Wij houden van elkaar.