Op de begraafplaats in Fochteloo staan drie graftrommels en op Prandingahof in Oosterwolde twee.
Om negatieve weersinvloeden te voorkomen worden de trommels in de winter van de graven verwijderd en opgeborgen.
Een graftrommel is een met een glasplaat afgesloten trommel die op een graf wordt geplaatst. Vroeger werden deze trommels gevuld met kunstbloemen, zinken bladeren en porseleinen bloemen. Een enkele keer werd een foto of een wens toegevoegd. Ook werd op een lint wel een wens vermeld als ‘Rust zacht’.  Soms werd op het lint vermeld wie de gever was; niet zelden was dat een vereniging waar de overledene lid van was geweest.

Waarschijnlijk begon de traditie van graftrommels in Nederland rond 1850; het hoogtepunt heeft waarschijnlijk ergens rond 1900 gelegen, terwijl er na de Tweede Wereldoorlog nauwelijks meer graftrommels geplaatst werden.
Ze waren destijds vooral te koop bij steenhouwers, ijzerfirma’s, smederijen en bloemenzaken.

Klik voor een informatieve film over de graftrommels en -kransen HIER.

FOCHTELOO
De drie trommels uit Fochteloo zijn in 2016 gerestaureerd door het graftrommelmuseum in Veenhuizen. Dat museum is zeer te moeite waard om te bezichtigen. Zie www.stichtinggraftrommel.nl .

Over die drie trommels valt volgens Pieke van Doorn, secretaris van de Nederlandse Stichting tot behoud van de Graftrommel, het volgende te vermelden:

De trommels zijn alle drie van zink.
Die op het graf van Klaas W. Post heeft een blikken krans, dus bladeren en bloemen van blik, afkomstig uit Duitsland.
Na de Eerste Wereldoorlog werden er in Duitsland geen blikken kransen meer gemaakt.

De krans van Geertje J. Bosma heeft een krans van zink, enkele van gietklei gegoten bloemen, met daarbij nog twee handgevormde rozen van porseleinklei.

De krans op het graf van Dorthijs Elisa Serhalawan is van zink met alleen enkele gegoten bloemen van gietklei.
Het is overigens de vraag of die graftrommel wel origineel op dit graf hoort. Na de Tweede Wereldoorlog werden er nauwelijks nog trommels met kransen op graven gelegd. Daarom lijkt een plaatsing op een graf uit 1961 zeer twijfelachtig.

OOSTERWOLDE

De trommel op het graf van Jacob L. v.d. Veen en Johanna P. Stoker is van zink. De krans is van Duitse makelij. Omdat het van graftrommels na de Tweede Wereldoorlog verdween is deze trommel ongetwijfeld geplaatst toen Johanna in 1933 was begraven.
De in de trommel gebruikte krans is bijzonder vanwege het gebruik van zwarte glitterverf. In Nederland is slechts nog één vergelijkbare krans bekend.
De bloemen zijn van metaal. Mede gezien het formaat van de krans, de kleuring en de vele bladeren zal dit een dure krans zijn geweest.
De gebruikte standaard is vrijwel zeker niet oorspronkelijk voor deze trommel bedoeld. De hoefijzervormige standaard komt nagenoeg alleen in Friesland voor.

De trommel op het graf van Jan J. Westra en Aaltje F. de Vries is van zink, evenals de krans. De bloemen zijn gegoten van porseleinklei.
Dit is een ‘late’ trommel. Na de Tweede Wereldoorlog werden nauwelijks meer trommels met kransen op graven geplaatst.

Bij een landelijk inventarisatie in 2012 bleek dat er nog zo’n 1000 exemplaren waren.
Maar door publicatie van het boek ‘Graftrommels en (kunst)grafkransen in Nederland’ zijn er her en der graftrommels ‘boven water’ gekomen.
De teller staat inmiddels op zo’n 1300 exemplaren.
Opvallend is dat meer dan aan kwart daarvan in Friesland te vinden zijn. Utrecht heeft het minste aantal.